Wet Wkb: Veelgestelde vragen

Update 13 -09-2023: Minister Hugo de Jonge heeft bekendgemaakt dat het publiekrechtelijke deel van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) per 1 januari 2024 voor nieuwbouw gaat gelden, en pas zes maanden later voor verbouwingen. Je hoeft als initiatiefnemer bij verbouwingen dus pas vanaf 1 juli 2024 een kwaliteitsborger in te schakelen.

Update 26 -01-2023: Minister De Jong stelt de inwerkingtreding van de Omgevingswet en daarmee de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen uit tot 1 januari 2024.

bron.



1. Wanneer wordt de Wkb van kracht?

inwerkingtreding van de Omgevingswet & de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen is vastgesteld op 1 januari 2024. 

Bron: Stichting IBK

2. Geldt de Wet Wkb voor elk bouwproject?

Nee, de nieuwe wet geldt alleen in op bouwwerken die vallen onder gevolgklasse 1.

3. Wat valt er onder de verschillende gevolgklassen?

Gevolgklasse 1: Beperkt risico. Voorbeelden hiervan zijn; Grondgebonden woningen, fietsbruggen, fundering herstellen en dak opbouwen etc.

Gevolgklasse 2: Gemiddeld risico. Voorbeelden hiervan zijn; Woongebouwen, bibliotheken en universiteiten etc.
Gevolgklasse 3: Groot risico. Voorbeelden zijn; parkeergarages, voetbalstadions en hotels etc.

4. Welke bouwwerken behoren tot gevolgklasse 1?

Alle grondgebonden woningen, bedrijfspanden (tot 20m), fietsbruggen, loopbruggen, dakopbouw, funderingsherstel, uitbouw zijgevel, appartementen.

5. Krijg ik onder de Wet kwaliteitsborging nog een omgevingsvergunning? 

Nee, in het nieuwe stelsel komt er een knip in de vergunning. De gemeente zal een omgevingsplanactiviteit (OPA) verlenen op basis van het bestemmingsplan en de welstand. De kwaliteitsborger neemt de bouwtechnische toets voor zijn rekening. Hiervan wordt een bouwmelding gedaan (4wkn voor startbouw).

6. Blijft het omgevingsloket van kracht?

Nee, onder de nieuwe omgevingswet komt er een nieuw loket. Dit loket heet Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO).

7. Wat dien ik in bij een bouwmelding vier weken voor startbouw?

Bij de bouwmelding wordt gemeld wie de kwaliteitsborger is, welk instrument er wordt gebruikt. Hiernaast wordt een borgingsplan ingediend waar ook de risicoanalyse inzit. 

8. Wat is een borgingsplan?

Een borgingsplan is een dynamisch document dat wijzigt gedurende het bouwtraject. Het bevat een risicoanalyse, toezichtmomenten, stopmomenten, planning, stukken die moeten worden ingediend maar ook welke bewijslast de aannemer moet aanleveren. 

9. Wanneer moet ik een bouwmelding indienen?

Uiterlijk 4 weken voor de bouwstart.

10. Hoe weet ik of de bouwmelding akkoord is?

De persoon die de melding doet ontvangt reactie van de gemeente binnen 4 weken. Is dit niet het geval, dan mag de bouwende partij van start. LET OP; een onvolledige melding wordt beschouwd als GEEN melding. 

11. Wat moet de initiatiefnemer als eerste doen als de Wkb van kracht wordt?

De initiatiefnemer moet eerst kijken of het project wel of niet tot gevolgklasse 1 behoort. Hierop volgend moet er een kwaliteitsborger worden gezocht.

13. Wat zit er allemaal in de gereedmelding?

Het dossier bevoegd gezag. In dit document zit de verklaring van de kwaliteitsborger. 

14. Hoelang duurt het na de melding voordat ik het bouwwerk in gebruik mag nemen?

Tien dagen na het indienen mag het bouwwerk in gebruik worden genomen. LET OP; een onvolledige melding is wederom beschouwd als GEEN melding. 

15. Wat verandert er bij de gemeente?

Voorafgaand aan de bouw controleert de gemeente de bouwmelding op volledigheid (zie vraag 7). Achteraf controleert de gemeente het dossier bevoegd gezag en de verklaring van de kwaliteitsborger.

16. Mag een kwaliteitsborger handhaven?

Nee, de bevoegdheid van handhaven blijft bij de gemeente.

17. Kan de gemeente handhaven tijdens het bouwwerk?

Ja, mits daar reden voor is. Denk hierbij aan een klacht van een buurman of vrouw. Het kan ook zo zijn dat de kwaliteitsborger de gemeente informeert en vraagt om handhaving. 

18.  Mag de gemeente achteraf nog handhaven?

Ja, het kan zijn dat de gemeente erachter komt dat er toch niet is voldaan aan de bouwtechnische eisen, dan kan de gemeente nog handhavend optreden.

19. Hoe zit het met de aansprakelijkheid van de aannemer binnen de Wkb?

De aansprakelijkheidstermijn gaat van 10 jaar naar 20 jaar. De aannemer is verplicht om aan te kunnen tonen dat geleden schade niet afkomstig is vanuit de aannemer.

20. Hoe zit het met de bewijslastverdeling?

De opdrachtgever moet bewijzen dat er gebreken zijn en de aannemer moet aantonen dat die niet door hem of haar zijn veroorzaakt gedurende het bouwwerk.

21. Hoe ziet het oplevertraject eruit binnen de Wet kwaliteitsborging?

De aannemer zal een consumentendossier opstellen tijdens het bouwwerk. Hierin zal alles zijn vastgelegd wat er is gebeurd gedurende het werk. Dit heeft te maken met aansprakelijkheid in geval van gebreken.

22. Mag de aannemer aansprakelijkheid uitsluiten in het proces?

Nee, dit mag niet. Aannemers gebruiken wel UAV2012 om de risico’s af te dekken.

23. Is er nog een waarschuwingsplicht binnen de Wkb?

Ja, in de Wkb is het volgende vastgelegd. Een waarschuwing dient schriftelijk, ondubbelzinnig en tijdig worden gedaan. Er dient te worden gewezen op eventuele gevolgen.

24. Wat houdt de informatieplicht precies in onder de Wkb?

Voor de overeenkomst moet de aannemer de opdrachtgever informeren over de verplichtingen van de aannemer. Dus ook met betrekking tot aansprakelijkheid.

25. Hoe om te gaan met opschortingsrecht?

Bij particulieropdrachtgeverschap dient de aannemer de particulier te informeren over opschortingsrecht. Opschortingsrecht houdt in dat 5% van de aanneemsom kan worden ingehouden als er niet wordt voldaan aan de afspraken.

26. Wat houdt het consumentendossier in?

Het consumentendossier toont aan of het bouwwerk is gerealiseerd conform afspraken maar ook dat het wettelijk in orde is.

27. Wat staat er in een opleverdossier?

Drie hoofdpunten zijn van toepassing. De tekeningen en berekeningen ‘as built’. De toegepaste materialen die een gebruiksfunctie hebben inclusief installaties en de gegevens die vereist zijn voor het onderhoud van het project.

28. Is de aannemer verplicht om een opleverdossier op te stellen?

Dit is een verplichting. Wel kunnen opdrachtgever en aannemer afspraken maken over wat er allemaal in komt. 

29. Zijn er voor- of nadelen aan het maken van afspraken omtrent het opleverdossier?

Een opleverdossier zal in theorie meer tijd en geld kosten omdat dit dossier moet worden opgemaakt door de aannemer. Desondanks is het voordeel groter. Bij het ontbreken van een opleverdossier heeft de aannemer onvoldoende bewijslast indien er gebreken zijn.

30. Als een bouwwerk voor de inwerkingtreding van de Wkb begint maar eindigt na de inwerkingtreding, is dan evengoed een opleverdossier verplicht?

Nee, het betreft alleen vergunningaanvragen na 1-1-24.

31. Moet een kwaliteitsborger ook het opleverdossier controleren?

Nee, de kwaliteitsborger hoeft dit niet te doen. 

32. Wat is een kwaliteitsborger bouw?

Een kwaliteitsborger is iemand met minimaal een bouwkundige, civieltechnische, natuurkundige of werktuigbouwkundige opleiding op MBO-niveau en heeft ten minste vijf jaar relevante en aantoonbare ervaring met het beoordelen van gebouwinstallaties.

33. Welke criteria zijn vereist om kwaliteitsborger te worden?

Een bedrijf moet zich laten certificeren bij een certificerende instelling zoals de KIWA. Een kwaliteitsborger moet een intern kwaliteitshandboek opstellen en laten controleren. Hierin staan de wettelijke vereisten met betrekking tot werkervaring van werknemers van het bedrijf. Een kwaliteitsborger wordt jaarlijks ge-audit om kwaliteit te garanderen. 

34. Wie geeft de kwaliteitsborger een opdracht binnen een bouwwerk?

Dit is niet wettelijk vastgelegd onder de Wkb. In de praktijk zal dit dezelfde opdrachtgever zijn die een aannemer inhuurt voor een bouwproject. 

35. Moet de aannemer ten alle tijden verantwoording afleggen richting de kwaliteitsborger?

Ja, de kwaliteitsborgers moet op de hoogte zijn van alle informatie gedurende het bouwproces. 

36. Is de kwaliteitsborger ook aansprakelijk en zo ja, wanneer?

Dit gebeurt wanneer de kwaliteitsborger zijn werkzaamheden niet verricht. En dus verzaakt in zijn of haar verplichtingen. 

37. Welke instrumenten Wkb gebruikt een kwaliteitsborger?

Bij de toetsing van een bouwproject gebruikt de kwaliteitsborger een zogeheten instrument kwaliteitsborging ook wel instrumenten wkb genoemd . Dit is een digitale tool die de kwaliteitsborger helpt bij zijn werk: het beoordelen van bouwrisico’s, het maken van de een borgingsplan, het opstellen van een bouwrapport. Tot op heden zijn er vier verschillende instrumenten toegelaten.

38. Hoe kom ik erachter welk instrument op het project zal worden gebruikt?

Hierover informeert de kwaliteitsborger de opdrachtgever. De kwaliteitsborger kan met een of meer instrumenten werken. 

39. Wat is de toelatingsorganisatie?

Een zelfstandig bestuursorgaan. De taken en verplichtingen van dit orgaan liggen wettelijk vast. 

40. Wet kwaliteitsborging uitgesteld?

inwerkingtreding van de Omgevingswet – en daarmee ook van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen – vastgesteld op 1 januari 2024.

41. Wat is een dossier bevoegd gezag?

Tijdens het bouwproces bouwt de kwaliteitsborger een zogeheten ‘dossier bevoegd gezag’ op. Daarmee kan hij achteraf aantonen dat er geen fouten zijn gemaakt. Het dossier wordt gevuld met documenten en foto’s die de bouwer aanlevert.